ارتودنسی متحرک و هزینه آن

ارتودنسی متحرک

از دیرباز داشتن دندانهای مرتب در بیمارانی که دندانهایشان نامرتب بود بدون استفاده از سیم ثابت یک رویای دست نیافتنی بود. اولین و شاید تنها دلیل عدم مراجعه جهت درمان در این افراد وجود براکتها و سیمهای ثابت بر روی دندانها و ظاهر نازیبای ایجاد شده بوده و هست. اما اکنون با انقلابی که در این زمینه ایجاد شده و با کاربرد دستگاههای شفاف و نامریی موجود (اینویزیلاین) که با همت متخصصین مربوطه به گروه درمانگر متخصص ارایه شده است میتوان مشکلات خفیف تا متوسط این گروه بیماران را با شرایطی خاص درمان کرد.

اصولا درمانهای متحرک به گروهی از درمانهای ارتودنسی و ارتوپدی اطلاق میگردد که فرد قادر است این دستگاهها را از دهان بیرون آورده و دوباره در دهان قرا دهد و به عبارتی موفقیت درمان کاملا وابسته به همکاری اوست. در کل میتوان این گروه از پلاکها را به دو دسته بزرگ تقسیم کرد: گروهی که برای حرکات جزیی دندانی بوده و گروهی که برای حل مشکلات استخوانی (درمانهای ارتوپدی) کاربرد دارد. اگر مشکلات دندانی خفیف بوده و سن بیمار برای انجام درمانهای جامع ارتودنسی (درمان ثابت) کم باشد و به عبارتی بیمار در دوران دندانهای مختلط بوده و دندانهای شیری به صورت کامل با دندانهای دایمی جایگزین نشده اند  این دستگاهها مورد استفاده قرار میگیرند.

ارتودنسی متحرک

کاربرد مهمتر دیگر این دستگاهها درمان مشکلات استخوانی است بصورتی که اگر  فک پایین یا بالا عقب باشند میتوان انها را به سمت جلو حرکت داد (پلاکهتی فانکشنال). میتوان از پلاکهای متحرک مستقلا و یا بصورت ترکیبی همراه با دستگاههای ثابت استفاده کرد. نکته مهم بهداشتی این است که باید بعد از هر وعده غذا این پلاکها با مسواک و خمیر دندان  معمولی خود بیمار و برس زده و زیر جریان اب معمولی شسته شود. در روزهای اول بعد از تحویل پلاک به بیمار افزایش یزاق و اشکال در تکلم امری طبیعی بوده و نگران کننده نیست زیرا بعد از مدت کوتاهی و به دلیل انطباق بدن فرد با پلاک این شرایط برطرف میگردد. پلاکها از دو جزء فعال و غیر فعال ساخته شده اند. بخش غیر فعال معمولا از جنس اکریل بوده و شفاف است اما بسته به سلایق شحصی میتواند به رنگهای دیگری نیز وجود داشته  باشد. بخش فعال از سیمهای مخصوص با قطر های مخصوص ساخته شده که باعث گیر کردن و ماندن  پلاک در محل خود میشود. وظیفه دوم این بخش حرکات دندانی و یاباز کردن قوسهای دندانی است که بواسطه فنرها ویا پیچهای مخصوص انجام میگیرد. پلاکها میتوانند بر روی یک فک یا دو فک سوار شوند و به همین دلیل کاربرذهای متنوعی دارند.  پلاکهای تک فکی معمولا برای حرکات دندانی و نوع دو فکی برای درمانهای ارتوپدی و حرکات فکی استفاده میشوند. بنابراین این گونه از پلاکها بایستی در دوران قبل و حین بلوغ جسمی استفاده شوند. زمان استفاده از انها در طول شبانه روز تفریبا تمام وفت بودخ (به جز زمان غذا خوردن) و در کل حدود 6 ماه بایستی استفاده شود. در صورتی که در مراحل بعد به نوع دیگری از پلاک نیاز باشد بایستی استفاده شود.

در بعضی مواقع نیز برای درمان مشکلات استخوانی از دستگاههای متحرک خارج دهانی استفاده میشود که گاها به پلاکهای داخل دهانی وصل هستند. این نوع از دستگاهها نیز متحرک بوده و در موارد خاصی کاربرد دارند. از نوع دیگری از پلاکها که در خط وسط آنها پیچ تعبیه شده است  میتوان جهت تعریض عرض فک بالا استفاده کرد و از این طزیق کراس بایتهای دندانی  را درمان نمود. در این زمان پیج خط وسط باز شده که در هر بار باز شدن حدود 25% میلیمتر تعریض عرض فکی را خواهیم داشت. در اثر باز کزدن پیچ ممکن است بین دنداهنای خط وسط فک بالا فاصله ایجاد شود که نگران کننده نبوده و نشانه پیشرفت و پاسخهای درمانی است که به مرور رفع میگردد. اگر در حین باز کردن پیچ درد احساس شود میتوان از مسکن های ساده همچون استامینوفن استفاده کرد. ذکر این نکته ضروری است ک استفاده نکند ممکن است در درمانهای ارتودنسی و ارتوپدی نبایستی از مسکنهای گروه ایبوبروفن و زلوفن استفاده شود زیرا با حرکات دندانی  و فکی تداخل منفی دارند. در حین درمان و در صورت نیاز متخصص ارتودنسی نکات لازم را به بیمار گوشزد خواهد کرد.

اگر بیمار برای چند روز از پلاک خود استفاده نکند ممکن است پلاک سر جای خوذش ننشسته و انطباق ان به هم خورده شود. این امر بخصوص در مورد پلاکهای پیچ دار صدق میکند و در این مورد به دلیل باز گشت نتایج درمانی ممکن است به قالبگیری مجدد و ساخت پلاک جدید نیاز باشد. در اینگونه پلاکها بایستی طبق دستورات ارایه شده پیچ خط وسط با اچار مخصوص و طی برنامه زمان بندی شده باز گزدد تا نتایج مظلوب حاصل گردد. ممکن است پلاک متحرک در حین درکمان کمی لق شود که متخصص مربوطه ان را اصلاح خواهد کرد و جای نگرانی نیست. عواملی همچون سن بیمار – روند رشدی وی – نوع و شدت  ناهمجاری – همکاری بیمار و پاسخ فیزیولوزیک بیمار به درمان در تععین نوع و تعداد پلاکهای مورد نیاز فرد دخیل هستند. بیماران میتوانند با پلاکهای متحرک ارتودنسی مایعات را بنوشند اما برای غذا خوردن بایستی انها را از دهان خارج کنند. در این زمان بایستی ان را در جعبه جا پلاکی مخصوص ان قرار دهند تا اسیب ندیده و کثیف نشود. قبل از اینکه پلاک در دهان قرار گیرد انطیاق ان با دندانها  بایستی چک شود وگرنه اثرات مفید خود را به جای نخواهد گذاشت و عملکرد پلاک زیر سوال میرود. در صورتی که پلاک سر جای خود ننشیند بایستی سریع با متخصص مربوطه تماس گرفت و مسیله را پیگیری کرد.

نوارهای پشت گردنی مربوط به وسایل خارج دهانی را بایستی با اب سرد و صابون شست و برای تمیز کردن قسمتهای نازک بهتر است از پارچه نازک همرا با کف صابون استفاده شود. این وسایل خارج دهانی معمولا 14 تا 16 ساعت در شبانه روز استفاده میشوند. کاربرد دیگر پلاکهای ارتودنسی بعد از درمانهای جامع و ثابت است که بعنوان دستگاههایدنگهدانده استفاده میشوند. معمولا بعد از اتمام درمانهای ارتودنسی به اینگونه ریتینرها نیاز بوده که نوع ثابت و متحرک دارد. در نوع ثابت سیمی بسیار نازک که مزاحم زبان هم نیست در پشت دندانهای درمان شده بواسطه مواد کامپوزیتی نصب میگردد. استفاده از این ریتینر ها بسیار مهم بوده و گاها از درمان انجام شده مهمتر است.