افت دهان
آفت دهان چیست؟
بعضی اوقات زخم های کوچک دایره یا بیضی شکلی به رنگ سفید و زرد با حاشیه قرمز و نسبتا برجسته در مخاط دهان آشکار می شوند. این زخم های دهان آفت نامیده می شوند و بیشتر در قسمت پایینی دهان در پشت لبها، مخاط گونه، کف دهان، زیر و کناره های زبان یافت می شوند. هرچند به ندرت ولی گاه ممکن است در کام، گلو، لثه و روی زبان نیز دیده شوند. زخم های آفتی اغلب دردناک هستند، به خصوص در تماس با خوراکی و نوشیدنی های ترش و تند، درد شدت می یابد. اگر احیانا زبان فرد مبتلا به آفت شده باشد حتی ممکن است صحبت کردن نیز برای وی دردناک و مشکل باشد. این زخم کوچک سوزان اغلب بین یک هفته تا ده روز در دهان می ماند و طی این زمان خود به خود التیام می یابد. معمولا خانمها بیشتر از آقایان مبتلا به آفت دهانی می شوند. سن ظهور آفتها عموما دهه بیست زندگی و قطعا قبل از سنین چهل سالگی است. افراد حساس و پر استرس بیشتر ممکن است ظهور آفتها را تجربه نمایند.
پس اصلی ترین عامل ایجاد آفتها استرس و هيجانات روحی مي باشد. مثلا دانش آموزان و دانشجويان به هنگام امتحانات بيشتر دچار آفت می شوند. ضربه و تروما و اختلالات هورمونی نيز در بروز آن نقش دارد. در خانم ها معمولا کمتر از یک هفته مانده به پریودشان امکان ظهور آفت بیشتر است. برعکس، طی دوران بارداری معمولا زخم های آفتی نمودار نمی شود. در افرادی كه حساسيت های غذایی دارند نیز امکان ابتلا به آفت بيشتر است. بعضی از مواد غذایی حساسیت زا مانند گردو، فندق، پسته، پنیر، شیر، و سبزیجاتی همچون بادنجان نیز درصد ظهور آفت را بالا می برند. کمبود ویتامین ها مثل ب ۲ ، کمبود آهن و اسید فولیک نیز از عوامل مؤثر بر ابتلا به آفت است. در گذشته به علت شباهت اين زخم ها به زخم هاي تبخالی و همچنين بروز هر چند وقت یکبار آنها تصور بر این بود که ویروسی هستند. با تحقیقات بیشتر مشخص شد که آفتها نمونه ای از بیماریهای سیستم ایمنی بدن هستند. در بيماريهاي سيستم ايمنی شناخت بافتهای آشنا از بيگانه مختل مي گردد. درهنگام بروز آفت، سلولهای دفاعی بدن به قسمتی از مخاط دهان حمله ور شده و باعث زخمی شدن آن ناحيه می شوندكه موقتی است و خود بخود بهبود مي يابد. دهان بعضی از بيماران پس از مراجعه به دندانپزشك آفت می زند که همانطور که ذکر شد ربطی به امور بهداشتی و میکرب و ویروس ندارد احتمالا استرس و فشار ناشی از درمان های دندانپزشکی عامل این مساله است.
درمان آفت چيست؟
آفت معمولا نیازی به درمان ندارد و به خودی خود بهبود می یابد. تنها امری که به بهبود آن کمک می کند شستشوی دهان با کلرهگزدین ۲ درصد حداقل سه بار در روز است. ژل کلرهگزدین ۲ درصد نیز موجود است که به نام کین در داروخانه های ایران در دسترس است. می توانید مقداری از ژل را به کمک یک گوش پاک کن استریل روی زخم قرار دهید که به کاستن درد و بهبود آفت کمک خواهد کرد. افرادی که به طور دائم و زود به زود از ظهور آفت ها رنج می برند یا آفت های آنها بزرگ است و دیر التیام می یابد بهتراست برای تشخیص علت و کاهش آن به پزشک مراجعه نمایند.
آفت های دهان
آفت های دهان زخم های کوچک و دردناکی در زبان، لب ها و یا گلو ایجاد میشودند و رنگ آنها معمولا سفید زرد و یا خاکستری با حاشیه ای قرمز رنگ میباشد آفت های دهانی رایج ترن زخم های دهانی هستند ما آنها را به گروه های مینور وماژور تقسیم میکنیم
آفت های مینور
آفت های مینور که به اندازه 3 تا 10 میلیمتر دارند رایج ترین نوع آفت دهان میباشند این زخم ها معمولا 2 هفته ماندگاری دارند و با انجام درمان های کوچک از بین میروند
آفت های ماژور
این زخم ها بزرگتر و عمیق تر از زخم های مینور مییباشند وقطر بزرگتری نسبت به آنها دارند آفت های ما ژور از چند هفته تا چند ماه ماندگاری دارند پس از بهبود اثر زخم آنها ممکن است در دهان بماند
برخی از علائم آفت های دهان عبارت است از:
- احساس سوختگی ، احساس خارش و درد کشیدن (تیر کشیدن) است
- بعضبی از علائم آفت ها که باید بیماران جدی بگیرند اعم از تب، ورم غدد لنفاوی کم تحرکی و سستی، افزایش وزن عفونت دهان و گلو
- در صورت بروز مشکلات زیر بر اثر آفت دهانی با دندانپزشک خود تماس بگیرید
- آفت های دهانی به صورت غیر طبیعی و بزرگ
- آفت هایی که طول عمر آنها بیشتر از 3 هفته بوده است
- وجود درد زیاد در قسمت آفت ها
- مشاهده تب یا پخش شدن آفت دهان
آفت دهان شامل آن دسته از بیماری ها ست که بروز آن به عوامل متعددی بستگی دارد برخی از عوامل آفت دهان به شرح زیر است
- آسیب به دهان مانند مسواک زدن شدید (ازمسواک های با برس نرم استفاده کنید) ترمیم های دندانپزشکی استفاده از دندان های مصنوعی ویا فعالیت های ورزشی باشد
- مصرف مواد غذایی اسیدی و حساسیت های غذایی دیگر(تمر هندی، نوشابه، لواشک)
- رژیم های غذایی که سطح ویتامین B12 و فولیک اسید و یا آهن آنها پایین است
- اختلالات هرمونی
- اختلاللت احساسی
- سیگار کشیدن
- معمولا تشخیص آفت دهان با یک معاینه ساده انجام داروهای آفت دهان مستیم روی آفت میشود قرارداد و میتان کنار این داروها از دهان شویه و داروهای که از درد آفت دهان میکاهد استفاده نمود
- اگر قصد تغییر خمیر دندان را دارید از استفاده از خمیر دندان های که حاوی سدیم لورین یا سولت باشد بپرهیزید
- قرقره کردن گیاه شیرین بیان، آب نمک، شربت دیفن هیدرامین و یا تتراسایکلین (مصرف شربت تتراسایکلین برای زنان باردار و کودکان مجاز نیست) برای درمان آفت بسیار مفید است
- داروهای از قبیل ادویل، ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسین برای تسکین درد استفاده می شود
- قرص های ویتامین B و C بسیار مفید هستند
- ژل ها (بنزوکائین، لیدوکائین ) و پماد های و ژل های استروئید موضعی برای درمان آفت استفاده می شود
- در زمان بیماری آفت استفاده از میوه و سبزیجات به روند درمان بیماری کمک می کند
- مسواک زدن، استفاده از نخ دندان
- اگر احساس کردید روکش یا ترمیم شما زبر است به دندان پزشک خود بخواهید آن را سیقلی نماید
اکثر آفت های دهان نیازی به درمان یا استفاده از دارو ندارد
