شکستگی و ترک در دندان از صدمه دیدن ناشی از باکتری ها، تصادف، ورزش، افتادن و دعوا کردن معمولا سر چشمه میگیرند. دندان قروچه یکی دیگر از موارد است که ما ایرانیان بیشتر ان را تجربه میکنیم. هر نوع شکستگی و یا ترک دندان معالجه خاص خود را دارد. مثلا در گروه سنی نوجوانان که دندانهای بالای جلو صدمه میخورند گاهی تاج دندان ولی بعضی موقع ها هم تاج و هم عاج دندان درگیر هستند که ممکن است عصب دندان را در گیر و روت کانال تراپی لازم شود. اگر پسر و یا دختر شما هنگام بازی دندان خود را شکست سریعا ان دندان را در شیر قرار دهید و به دندانپزشک خود مراجعه فرمایید . این امکان وجود دارد که همان تکه دندان را با استفاده از رزین های دندانپزشکی به دندان وصل کنیم.
[sv slug=”alert”]
ترک دندان و ایجاد شکاف: آسیب به دندان معمولا در راستای عمودی دندان به وجود میاید که ما دندانپزشکان به ان ورتیکال فرکچر هم میگوییم. این ترک ها اصلا خطری برای دندان ندارند و این نوع شکستکی کوچک احتیاجی به درمان ندارد. از دیگر ترک و شکستگی دندان که اهمیت بیشتری دارد شکستگی اریب بالای لثه است که این شکستگی هنوز زیر لثه نرفته و با ترمیم همرنگ دندان درست میشود. یک مجموعه از درمان های زیبایی هستند که جلوگیری از ترک خوردگی در دندان میکنند. مثلا وقتی بیماری با لامینیت دندان های جلو خود را زیبا میکند در واقع جلوگیری از ترک و شکستگی دندان هم میباشد و این دندان ها دیگر به سادگی صدمه نمیخورند و یا دندان قروچه روی انها اثری نمیزارد. از دیگر خدمات دندانپزشک زیبایی قالب گرفتن جهت یک نایت گارد شبانه است که تمام فشار دندان ها و فک را گرفته و باعث میشود که دندان ها ساییده نشوند. ترک های اریب بالای لثه دندان را حساس میکنند و ممکن است احتیاج به یک لایه ترمیم کوچک داشته باشد که خیلی ساده و بی درد نزد دندانپزشک انجام میشود. [sv slug=”alert1″]
بدترین ترک ها زیر لثه هستند که ما به ان ترک های اریب زیر لثه میگوییم .این ترک که در واقع شروع ان از زیر خط لثه میباشد معالجه مشگل تری میباشد و نسبت به اندازه و عمق خود معالجه متفاوتی دارد. اکثر این شکستگی ها را میشود با ترمیم و روکش نجات داد ولی بعضی از انها به شدتی مشگل ترک را در عمق داخل دندان دارند که غیراز شکستگی هیچ راه دیگه ای وجود ندارد. این نوع ترک معمولا درد ناک و معالجه ان شامل برداشت کمی لثه روی شکستگی میباشد تا با ترمیم و روکش و در بعضی مواقع روت کانال تراپی مشگل حل شود. اگر صدمه به دندان مختصر باشد ممکن است بافت نرم دندان ها یعنی لثه ، لب و مخاط مجاور دندان درد بگیرند که در این صورت استفاده از کمپرس یخ و داروی ضد درد و ضد التهاب مثل ژلوفن استفاده میشود. قرار دادن یک تکه گاز استریل که در همه داروخانه ها پیدا میشود هم کمک بسزایی بر روی زخم های کوچک دندان میباشد تا جلوی خونریزی را یگیرد. زمانی که هر مشگلی در دهان پیدا میشود چه درد دندان و چه حساسیت و یا شکستگی بهتر است غذای شما نرم باشد و از خوردن مواد بسیار سرد مثل بستنی و یا خیلی داغ مثل چای ممانعت فرمایید.
در مواردی که آسیب های دندان غیر اورژانسی باشد (مثل مواردی که دندان دچار ترک خوردگی ساده شده است)، شما می توانید برای بررسی و درمان مشکل با دندان پزشک ملاقات کنید. سایر دلایل غیر اورژانسی که نیازمند ملاقات با دندان پزشک است شامل حساس شدن دندان به مایعات گرم یا سرد، افزایش درد یا تیره شدن دندان می باشد. در صورتی که دندان شما دچار تغییر رنگ شده باشد، بیلیچینگ حرفه ای دندان ممکن است برای رفع مشکل بیمار استفاده شود. در بسیاری از مواقع این مشکل در نتیجه خون ریزی از ساقه پالپ دندان ایجاد می شود. یک دندان شکسته یا ترک خورده را می توان با روش های مختلف با توجه به میزان جدی بودن آسیب وارد شده درمان کرد. معمولاً امکان ترمیم یک ترک دندان کوچک در مینای دندان در یک جلسه ملاقات با دندان پزشک وجود دارد. این موضوع در حالی است که درمان یک شکستگی دندان کوچک یا شدید ممکن است نیازمند دوره درمانی طولانی تر و صرف هزینه بیشتر برای درمان باشد. درمان های قابل استفاده برای حل این مشکل به شرح زیر هستند:
باندینگ یا پر کردن دندان: یک پرکردگی می تواند گاهی اوقات برای حل مشکل دندانی که دچار شکستگی و ترک برداشتن مینای دندان شده مورد استفاده قرار گیرد. اگر نتایج این پر کردن دندان به شدت برای دیگران قابل مشاهده باشد (همچون پر کردگی یکی از دندان های جلوی دهان) دندان پزشک ممکن است ترجیح دهد از باندینگ دندان برای درمان استفاده کند. باندینگ دندان از رزین هایی به رنگ دندان استفاده می کند و معمولاً حتی نیازمند بی حس کردن دندان نیز نیست. در این حالت دندان پزشک معمولاً سطح دندان را با اسید مخصوص خراش می دهد تا به این ترتیب سطح دندان را برای چسبیدن مواد اولیه آماده کند. پس از اینکار چسب مخصوص به سطح دندان مالیده می شود. پس از این کار، خود مواد باندینگ اضافه می شود. هنگامی که این مواد به نحو مناسب توسط دندان پزشک شکل داده شد، مواد باندینگ کاملاً شبیه یک دندان طبیعی خواهد شد. در نهایت این مواد با تاباندن نور فرابنفش سخت می شوند و دندان تقریباً بلافاصله کارایی خود را باز می یابد.
روکش: اگر شکستگی یک تکه از دندان به علت پوسیدگی دندان باشد، بهترین انتخاب می تواند حذف کردن قسمت های آسیب دیده دندان و استفاده از روکش بر روی بخش باقیمانده باشد. این روکش که شبیه دندان است دارای عملکرد مشابه یک دندان عادی است و می تواند از بخش باقیمانده دندان حفاظت کند. امکان ساختن این روکش از فلز، ترکیب پرسلاین و فلز، رزین یا سرامیک وجود دارد. هر کدام از این مواد دارای مزایای خاص خود هستند، اما روکش های تمام فلز قوی ترین نوع روکش هستند. با این وجود، روکش پرسلاین و رزین می تواند ظاهری شبیه دندان واقعی داشته باشد. اگر یک قسمت بزرگ دندان در اثر شکتگی دندان از بین رفته باشد، یک میله یا پست می توان در دندان قرار داد و از آن برای ایجاد یک ساختار برای کار گذاشتن یک روکش بر روی بخش باقیمانده دندان استفاده کرد.
شکل دهی مینای دندان: ساده ترین روش درمانی مورد استفاده هنگام ترک دندان یا شکستگی دندان شکل دهی دندان است که اغلب به همراه باندینگ مورد استفاده قرار می گیرد. در این حالت دندان پزشک به سادگی یک بخش از دندان را تراشیده و یک سطح هموار و مناسب با نیرومندی و ظاهر مناسب برای دندان ایجاد می کند. این روش درمانی می تواند تمام موارد اشکال احتمالی کوچک ایجاد شده در دندان را به سادگی ترمیم کند و از نظر زیبایی ظاهر دندان رابهبود بخشد.
[sv slug=”alert”]ونیر: این ماده یک سطح نازک ساخته شده از پرسلاین است که کل سطح جلوی دندان را پوشش می دهد. این پوشش معمولاً بر روی دندان های جلو استفاده می شود و می تواند یک ظاهر طبیعی برای دندان های دارای اشکال ایجاد کرده یا ظاهر نامطلوب دندان های ترک خورده یا شکسته را اصلاح نماید.[sv slug=”alert1″]
ترک های اریب در ریشه دندان: این ترک ها هیچگاه سطح دندان را تحت تاثیر قرار نمی دهند. در حقیقت، آسیب ایجاد شده در این حالت فقط در زیر خط لثه ایجاد می شود و معمولاً این آسیب زیر استخوان فک است. در این حالت ممکن است نیاز به عصب کشی دندان با توجه به میزان نزدیکی ترک به سطح دندان وجود داشته باشد. به هر حال، کشیدن دندان تقریباً تنها راهی است که در صورت جواب ندادن روش های درمانی دیگر در این حالت مورد استفاده قرار می گیرد.
ترک برداشتن ریشه دندان: این ترک ها در سر ریشه دندان ایجاد می شود. با وجودی که در این حالت نیازی به کشیدن دندان از دید یک دندان پزشک نیست، بسیاری از بیماران به خاطر درد شدید در رابطه با این مشکل از دندان پزشک خود می خواهند دندان مورد نظر را بکشد. به هر حال عصب کشی دندان می تواند ناراحتی های مربوط به این مسئله را تا حدودی کاهش دهد، اما در اکثر مواقع، دندان هایی که دچار این آسیب می شوند در نهایت کشیده خواهند شد.